NGUYỄN TRẦN SÂM – Về bài viết “Giáo dục VN và ‘thói chửi’ đặc ‘Chí Phèo’” của Nam Phong

BBC tiếng Việt 20 tháng 8 có bài của một người lấy tên là Nam Phong, với tiêu đề “Giáo dục VN và ‘thói chửi’ đặc ‘Chí Phèo’”.

Trong bài viết, tác giả nêu lại trường hợp một học sinh lớp 8 nói nền giáo dục VN là “thối nát”. Bản thân tác giả cũng thấy nền giáo dục nước nhà là “khá tệ”. Nhưng tác giả không đồng tình với việc mọi người “chửi” nền giáo dục. Thay vào đó, vị này (tạm gọi là “ông”) yêu cầu mọi người góp ý, “chỉ ra những điểm bất hợp lý, cần khắc phục” và “đưa ra giải pháp”. Ông viết:

“Những lời chỉ trích có làm nền giáo dục này đang “thối nát” trở lên “thơm phức” không? Có làm nền giáo dục này trở lên tốt đẹp hơn không? Hay chỉ đơn giản có tính giải tỏa bức xúc cho mỗi cá nhân?”

“Muốn thay đổi, xin hãy chỉ trích một cách xây dựng và đưa ra các giải pháp. Hoặc là ít nhất chỉ trích bằng cách chỉ ra những điểm bất hợp lý, cần khắc phục.”

Đọc những dòng này, tôi có cảm giác Nam Phong mới từ trên trời rơi xuống, hoặc vừa tỉnh dậy sau một giấc ngủ dài. Hoặc giả vờ không biết.

“Góp ý” ư? “Chỉ ra những điểm bất hợp lý, cần khắc phục” ư? Ông Nam Phong sống ở đâu mà chưa biết rằng đã có hàng chục, hàng trăm nhà khoa học đã nói ra rả để góp ý về giáo dục, đã có hàng trăm bài báo viết về những điểm cần khắc phục, nhưng họ, lãnh đạo bộ GD, đã làm gì để sửa chữa? Ngay giờ đây, dư luận và truyền thông đang chỉ ra những bất cập trong quy trình tuyển sinh nhiêu khê rối rắm mà GS Võ Tòng Xuân gọi là “lạ lùng nhất không thể tìm thấy nơi nào trên quả địa cầu này”, với “… một quy chế rất sai lầm, phản khoa học, làm hại tương lai của thanh niên ta”, nhưng thử hỏi lãnh đạo bộ GD có thừa nhận sai lầm và chịu sửa hay không? Hay họ vẫn cố tình biện hộ cho cách làm của họ?

Góp ý ư? Nếu ông, Nam Phong, có thể góp ý để kền kền đừng ăn xác thối nữa, thì chúng tôi có lẽ sẽ thành công trong việc góp ý với lãnh đạo bộ GD.

Có những người mà chỉ cần nghe qua họ nói vài câu hay xem vài việc họ làm là đã có thể thấy không bao giờ họ có thể tiếp thu được điều hay lẽ phải. Đằng này, cái tập đoàn cai quản sự nghiệp giáo dục đã làm biết bao nhiêu những trò tệ hại trong suốt mấy chục năm qua, và càng “cải cách” thì càng tệ hại, mà nguyên nhân chính là vì những món lợi không lồ, mà lại có thể làm họ tốt lên, nhận ra điều đúng được ư? Thật quá hão huyền.

“Đưa ra giải pháp” ư? Ông Nam Phong đang nói với ai vậy? Ở cái đất nước này, ai mới là người có quyền đưa ra giải pháp? Chẳng lẽ ông không hiểu rằng những người dân thường như chúng tôi có thể đưa ra giải pháp mà người ta sẽ làm theo? Chính ông, ông cũng thừa nhận giáo dục VN “khá tệ”, vậy xin ông “đưa ra giải pháp” xem họ có làm theo ông không? (Trừ trường hợp ông chính là họ hoặc là quan chức cao hơn họ.)

Khách quan mà nói thì bộ GD cũng thường xuyên “sửa” những việc làm của họ. Nhưng họ sửa không phải do góp ý, mà do có “sửa”, tức là “cải tiến”, “cải cách” thì mới nêu ra được các “dự án”, “đề án” với “nội dung” hàng ngàn tỉ đồng. Chỉ có điều, họ sửa xong thì sự việc còn tệ hơn trước khi sửa! Ông thử nhìn cái việc bộ GD “sửa” cung cách tuyển sinh xem!?

Ông có bao giờ tự hỏi: Khi nào thì người ta chửi? Nếu yêu cầu sửa sai mà người nghe chịu khó sửa sai thì ai chửi làm gì? Người ta chỉ chửi khi đã thấy bất lực, thấy bọn người kia đang làm ô uế môi trường mà không thể làm gì được chúng. Nếu tôi có thể hất bọn họ ra khỏi cái nơi họ đang làm bậy thì tôi chẳng rỗi hơi mà chửi làm gì.

Cũng xin nói thêm: Thực ra thì những người dân cũng chẳng yêu cầu gì nhiều ở lãnh đạo bộ GD. Có lẽ yêu cầu chính là họ ĐỪNG LÀM GÌ CẢ, ngoài việc góp phần xây dựng một bộ luật giáo dục văn minh và theo dõi để ngăn ngừa những sự vi phạm. Không ai cần họ phải thọc mũi vào những chuyện như ra đề, chấm thi, quản bảng điểm, quy định nội dung từng môn học, … và hàng trăm hàng ngàn sự ôm đồm ngu xuẩn khác (chỉ để giữ quyền kiếm chác).

Ông Nam Phong còn gọi những người chửi là “Chí Phèo”. Chẳng lẽ đây không phải là “chửi” hay sao? Hay là chửi bộ GD thì chúng tôi không có quyền, còn chửi dân chúng thì ông có quyền?

Còn tôi, tôi thấy một khi chúng ta chưa làm được gì để thay đổi nền giáo dục, thì việc duy nhất có thể làm là chửi! Chửi không phải với hy vọng họ thay đổi tốt lên. Chửi chỉ để “giải tỏa bức xúc”, như chính Nam Phong nói, cũng tốt. Chửi như một cách chúng ta bảo nhau nhìn cho rõ những bộ mặt, bởi vẫn còn những người mơ hồ, cho rằng lãnh đạo bộ GD đang làm hoặc có thể làm những việc tốt cho giáo dục.

NGUYỄN TRẦN SÂM