TRẦN DƯƠNG – Phát ngôn thiếu kiến thức trong các bản tin thời tiết của VTV

Trong các bản tin dự báo thời tiết của VTV, khi nói về hiện tượng gió, người dẫn chương trình thường phát ngôn những câu sai hẳn kiến thức về hiện tượng này.

Như được biết trong kiến thức phổ thông về vật lý và địa lý, gió là hiện tượng không khí di chuyển thành dòng trong những phạm vi rộng lớn trải dài hàng trăm, thậm chí hàng ngàn kilometre. Nguyên nhân gây ra những chuyển động này là sự chênh lệch áp suất. Khi xuất hiện những vùng áp suất thấp thì không khí từ chung quanh tràn đến, gây ra gió ở các vùng mà các dòng không khí tràn qua. Ngược lại, nếu do một nguyên nhân nào đó mà hình thành một khối không khí áp suất cao hơn so với chung quanh thì khối khí này sẽ mở rộng ra chung quanh. Nếu lại có một dòng khí đủ mạnh khác tương tác với nó thì khối áp cao sẽ vừa mở rộng ra vừa di chuyển theo dòng khí kia.

Ở đây xin nói thêm về các nguyên nhân gây ra vùng áp thấp. Thông thường, nó được hình thành do sự đốt nóng không đồng đều bề mặt trái đất. Về mùa hè, thường là lục địa, nhất là các vùng núi đá, bị đốt nóng mạnh hơn hẳn mặt biển, không khí ở nơi bị đốt nóng nở ra, tỉ trọng giảm đi nên bay lên cao, tạo ra vùng thiếu không khí, tức là áp suất thấp, và gió (mát) từ ngoài biển thổi vào để cân bằng chênh lệch áp suất. Ngược lại, vào mùa đông, mặt đất lạnh đi nhanh hơn, trong khi nước biển vẫn ấm, nên gió từ lục địa thổi ra biển. Một đống lửa lớn cũng có thể gây ra gió cục bộ (đôi khi khá mạnh) từ chung quanh thổi tới, thế chỗ các khối khí nhẹ bay lên cao.