Ai mới thực sự là “tác giả” của con số 34 ngàn (tỉ)?

Vài tuần qua dư luận thực sự “choáng” với con số 34 ngàn tỉ đồng mà một vài quan chức bộ GD-ĐT rập rình định nêu ra để xin quốc hội và chính phủ, nói là để thay sách giáo khoa. Một số người đã tính toán, nói chỉ cần cỡ vài phần ngàn của con số đó là đủ cho mục đích cần thực hiện. Có người còn nói chẳng cần chi đồng nào từ ngân khố quốc gia cũng có thể làm được việc đó, thậm chí tốt hơn nhiều so với tất cả những lần “thay sách” từ trước đến giờ. Chỉ cần có một bộ khung chương trình, rồi cho phép các nhóm chuyên gia – học giả (thật) đứng ta tự tổ chức làm là được.

Về phía bộ GD-ĐT, “đồng chí” bộ trưởng (tôi để từ “đồng chí” trong dấu “nháy” vì tôi không có vinh dự được là “đồng chí” của ổng) thì nói không biết về con số này, và trong dự thảo đề án trình UBTVQH cũng không có con số nào như vậy. Vị quan chức bộ nào đó nói đến nó chẳng qua do “hiểu nhầm”. Vài ngày sau thì thấy nói bộ GD-ĐT xin rút đề án.

Nhìn ĐC bộ trưởng trả lời chất vấn trên TV, thấy ổng hình như có vẻ hơi ngường ngượng. (Ôi thương quá trái tim Việt Nam!) Nhưng mà hổng biết cảm giác của tôi có đúng không? Vì khái niệm “ngượng” của người làm quan (CS) lâu năm có lẽ nó khác của người thường chúng mình lắm?

Nhưng mà tôi tự hỏi: Liệu một ĐC bộ trưởng, nhất là của cái ngành ‘giáo dục’, ngành ít nhiều còn chút sỹ diện, có dám giơ mặt ra để đòi xin một khoản tiền khủng như vậy chỉ để chi vào một việc như thế hay không? Xin quý vị hình dung: ĐC bộ trưởng đứng (hay ngồi) trước cái vị cấp trên trực tiếp quản mình và cả gan nêu ra con số đó. Vị cấp trên kia, nếu làm việc vô tư, sẽ nói gì? “Gì thế này? Đầu óc ông có bình thường không hả? 34 ngàn tỉ? Ô trời! Chỉ để thay SGK? Chơi sang quá đấy. Bộ ông tưởng VN ta giàu gấp mấy lần nước Mỹ? Mà Mỹ nó cũng không dám chi kiểu đó đâu!…” Đó, tôi hình dung ra vị cấp trên sẽ nói vậy. Và ĐC bộ trưởng đỏ bừng mặt, đỏ đến tận chân tóc, rồi sau đó vã mồ hôi đầm đìa như tắm.

Bố bảo thì ĐC bộ trưởng cũng chẳng dám tự nêu ra con số đó! Nếu chỉ cần, cho là 100 tỉ, thì ĐC cũng chỉ dám lúng búng lắp bắp nói đến vài trăm hay 1 ngàn tỉ. “Thưa Anh, ấy là em kê thêm vài trăm để có cái “bồi dưỡng”. Mà trong cái vụ đó, công của Anh lớn lắm, làm sao không có phần để trả ơn anh được ạ?…”

Và tôi hình dung ra cái “kịch bản” như thế này. ĐC bộ trưởng đưa ra con số 70 hay 100 tỉ, với thái độ không quả quyết và có ý thăm dò. Và thật bất ngờ đối với ông, vị thượng cấp kia nhẹ nhàng cười và nói: “Đúng là bộ trưởng giáo dục, thật thà khiêm tốn quá ha! Cái bọn khác á, các ngành khác á, thì chúng nó không xin số tiền thế này đâu há.” Rồi, ra vẻ trầm ngâm tính toán vài giây, vị thượng cấp quả quyết nói: “Cho các ông hẳn 70 ngàn. Tức là 70 ngàn tỉ ấy. Cho nó xông xênh hả? Rồi anh em mình cũng còn kiếm tí chút hả. Ông xem, bọn quan chức chánh phủ các nước nó có hàng chục tỉ đô ấy chứ. Mình không có chút, đi nước ngoài nó cũng coi thường mình ha…”

ĐC bộ trưởng hoàn toàn bất ngờ! Vừa vui đến mức choáng vì hình dung ra chính mình sẽ được một lượng tiền chưa bao giờ dám mơ đến, vừa thoáng lo, nhỡ ra…

Và điều thoáng lo của ĐC đã xảy ra, mặc dù sau gần 3 năm, con số 70 ngàn đã bị rút xuống thành 34 ngàn. Ban đề án bị tấn công tới tấp từ tứ phía. Để vớt vát danh dự, sau mấy đêm suy nghĩ, ĐC quyết định công bố ý định xin rút trước UBTVQH…

Rứa đó! Đúng là bộ trưởng GD nhá!

NGUYỄN TRẦN SÂM